Fentanyl to silny opioidowy lek przeciwbólowy stosowany w leczeniu bólu o umiarkowanym do ciężkiego nasileniu, zwłaszcza w przypadku bólu nowotworowego. Może być również stosowany w znieczuleniu ogólnym podczas operacji.
Dawkowanie
Dawkowanie fentanylu zależy od indywidualnych potrzeb pacjenta i stopnia nasilenia bólu. Lek jest dostępny w postaci tabletek, plastrów transdermalnych, a także w postaci zastrzyków dożylnych lub podskórnych. W przypadku leczenia bólu przewlekłego zaleca się stosowanie plastrów transdermalnych, które należy nakładać co 72 godziny.
Przeciwskazania do stosowania
Fentanyl jest przeciwwskazany u pacjentów uczulonych na ten lek lub na jakikolwiek składnik preparatu. Nie należy stosować fentanylu u pacjentów z ciężką niewydolnością oddechową, astmą oskrzelową, chorobą niedokrwienną serca, chorobą wątroby lub nerek oraz u pacjentów z zaburzeniami psychicznymi.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
Fentanyl może powodować uzależnienie, dlatego należy zachować ostrożność podczas stosowania leku u pacjentów z historią uzależnienia od substancji psychoaktywnych. Należy również zachować ostrożność podczas stosowania fentanylu u pacjentów z zaburzeniami oddychania, chorobą niedokrwienną serca, niskim ciśnieniem krwi oraz u pacjentów starszych.
Interakcje z innymi substancjami czynnymi
Fentanyl może wchodzić w interakcje z innymi lekami, w tym z lekami przeciwbólowymi, lekami przeciwdepresyjnymi, lekami przeciwhistaminowymi oraz z niektórymi lekami przeciwgrzybicznymi. Należy unikać jednoczesnego stosowania fentanylu z innymi opioidami, ponieważ może to prowadzić do nasilenia działań niepożądanych.
Interakcje z alkoholem
Fentanyl nie powinien być stosowany jednocześnie z alkoholem, ponieważ może to prowadzić do nasilenia działań niepożądanych, w tym do zaburzeń oddychania, spadku ciśnienia krwi oraz do zwiększenia ryzyka wystąpienia działań niepożądanych ze strony układu nerwowego.
Wpływ na prowadzenie pojazdów
Fentanyl może wpływać na zdolność prowadzenia pojazdów oraz obsługę maszyn. Pacjenci stosujący fentanyl powinni zachować ostrożność podczas prowadzenia pojazdów oraz obsługi maszyn.
Inne rodzaje interakcji
Fentanyl może wpływać na działanie innych leków, w tym na leki przeciwbakteryjne, leki przeciwwirusowe oraz na leki stosowane w leczeniu chorób serca i układu krążenia.
Wpływ na ciążę
Fentanyl może przenikać przez łożysko i wpływać na rozwój płodu. Stosowanie fentanylu w ciąży powinno być ograniczone do przypadków, gdy korzyści dla matki przewyższają potencjalne ryzyko dla płodu.
Wpływ na laktację
Fentanyl przenika do mleka matki i może wpłynąć na dziecko karmione piersią. Kobiety karmiące piersią powinny unikać stosowania fentanylu lub przerwać karmienie piersią podczas stosowania leku.
Wpływ na płodność
Fentanyl nie wpływa na płodność.
Skutki uboczne
Fentanyl może powodować wiele działań niepożądanych, w tym nudności, wymioty, zaparcia, suchość w ustach, bóle głowy, zawroty głowy, senność, zmęczenie, zaburzenia oddychania oraz zaburzenia rytmu serca.
Objawy przedawkowania
Przedawkowanie fentanylu może prowadzić do śmierci. Objawy przedawkowania obejmują trudności w oddychaniu, spadek ciśnienia krwi, osłabienie mięśni, senność, a w skrajnych przypadkach – śpiączkę.
Mechanizm działania
Fentanyl działa na receptory opioidowe w mózgu, zmniejszając odczuwanie bólu oraz wpływając na ośrodkowy układ nerwowy.
Wchłanianie
Fentanyl jest szybko wchłaniany z przewodu pokarmowego oraz z miejsca podskórnego lub dożylnego podania.
Dystrybucja
Fentanyl szybko rozprzestrzenia się po organizmie i gromadzi się w tkankach tłuszczowych.
Metabolizm
Fentanyl jest metabolizowany w wątrobie.
Wydalanie
Fentanyl jest wydalany z organizmu głównie przez nerki.
Podsumowanie
Fentanyl jest silnym opioidowym lekiem przeciwbólowym stosowanym w leczeniu bólu o umiarkowanym do ciężkiego nasileniu. Lek może powodować wiele działań niepożądanych oraz prowadzić do uzależnienia. Należy zachować ostrożność podczas stosowania fentanylu oraz unikać jednoczesnego stosowania z alkoholem oraz innymi lekami przeciwbólowymi. Stosowanie fentanylu w ciąży oraz podczas karmienia piersią powinno być ograniczone do przypadków, gdy korzyści dla matki przewyższają potencjalne ryzyko dla płodu lub dziecka.
