Leki i preparaty na gorączkę
Organizm atakowany przez infekcje próbuje się bronić, a objawem tego jest podwyższona temperatura ciała. Podjęcie decyzji o obniżaniu temperatury ciała w przebiegu choroby jest sprawą indywidualną, zależną od wieku pacjenta oraz od współistniejących chorób. Dlatego tak ważny jest dobór odpowiedniego leku. W przypadku, gdy występuje wysoka gorączka należy zapewnić choremu uzupełnianie płynów, które wydalane są z potem, podać środki obniżające temperaturę ciała. Ważne jest podawanie preparatów witaminowych, a gdy gorączce towarzyszy biegunka lub wymioty, należy uzupełnić także elektrolity. Nie wolno podawać kwasu acetylosalicylowego (np.polopiryna, aspiryna, upsarin) dzieciom do 12. roku życia!
Gorączka to jeden z najbardziej powszechnych objawów toczącego się w organizmie procesu chorobowego. Podwyższona temperatura ciała pozwala zaangażować procesy obronne indukowane przez system odpornościowy oraz przyspieszyć tempo metabolizmu. Zbyt wysoka gorączka może być niestety bardzo uciążliwa oraz co gorsze doprowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych. Dlatego w pewnych sytuacjach warto sięgnąć po leki i preparaty na gorączkę.
Zbijać czy nie zbijać?
O podwyższonej temperaturze ciała mówimy już, kiedy przekracza ona 36,6 stopni Celsjusza. Pamiętajmy jednak, że jej nieznaczne wahania nie powinny nas jeszcze niepokoić (mogą być one wywołane rytmem dobowym, wydzielaniem hormonów czy miejscem przeprowadzania pomiaru). O gorączce mówimy, kiedy wartość wskazana przez termometr dotrze przynajmniej do 38 stopni Celsjusza. Uważa się, że podwyższona temperatura ciała jest bardzo starym ewolucyjnie mechanizmem walki z chorobami wykorzystywanym przez zwierzęta stałocieplne.
Gorączka zwiększa intensywność zachodzących w organizmie procesów obronnych wpływając m.in. na tempo wytwarzania przeciwciał oraz proliferację komórek. Nie zawsze jednak jej utrzymanie jest korzystne dla zdrowia. Temperatura ciała powyżej 39 stopni Celsjusza powoduje znaczne zmęczenie oraz osłabienie. Bardzo wysoka gorączka może powodować nawet uszkodzenie białkowych struktur organizmu oraz szlaków enzymatycznych, ta sytuacja jednak zdarza się na szczęście bardzo rzadko. Na gorączkę należy szczególnie uważać u dzieci (mniej wydajny system termoregulacji) oraz u kobiet ciężarnych (by chronić płód), a także u osób cierpiących na schorzenia układu sercowo-naczyniowego (podwyższona temperatura ciała powoduje przyspieszenia akcji serca).
Niesteroidowe leki przeciwzapalne
Niesteroidowe leki przeciwzapalne (inaczej NLPZ-ty) to jedne z najbardziej popularnych leków na gorączkę. Wykazują działanie przeciwbólowe, przeciwgorączkowe oraz przeciwzapalne. Jest to możliwe dzięki temu, że leki te blokują enzym cyklooksygenazę (COX) bezpośrednio zaangażowany w te objawy choroby. Wyróżnia się dwa typy enzymu - COX-1 oraz COX-2, a klasyfikacja poszczególnych NLPZ-tów obejmuje ich powinowactwo do poszczególnych typów cyklooksygenazy.
Kwas acetylosalicylowy (ASA)
Jeden z pierwszych i najbardziej znanych leków z tej grupy to kwas acetylosalicylowy czyli popularna Aspiryna. Lek ten jest skuteczny w obniżaniu temperatury ciała, jednak zdecydowanie nie powinien być stosowany przez dzieci oraz kobiety ciężarne, a także osoby cierpiące na schorzenia układu pokarmowego (ze względu na działania niepożądane). Leki zawierające kwas acetylosalicylowy są nadal bardzo popularne w leczeniu gorączki oraz dostępne bez recepty (np. Polopiryna, Etopiryna, Ascodan).
Ibuprofen
Ibuprofen to również lek należący do grupy NLPZ-tów. W przeciwieństwie do Aspiryny z powodzeniem może być wykorzystany jednak kiedy chcemy zbić gorączkę u dzieci. Ibuprofen może być stosowany nawet u dzieci, które nie przekroczyły jeszcze 1 roku życia (pamiętajmy jednak zawsze o konsultacji ze specjalistą), a jego działanie utrzymuje się przez kilka godzin. Popularne leki zawierające ibuprofen to m.in Ibum, Ibuprom czy Nurofen.
Paracetamol - bez działania przeciwzapalnego
Paracetamol wchodzi w skład leków najczęściej używanych przy zbijaniu gorączki. W przeciwieństwie do Niesteroidowych Leków Przeciwzapalnych związek ten nie wykazuje jednak działania przeciwzapalnego w organizmie oraz nie zaburza procesów krzepnięcia krwi. Oprócz właściwości przeciwgorączkowych skutecznie radzi sobie także z leczeniem bólu. Podobnie jak Ibuprofen, Paracetamol nadaje się do podawania także dzieciom, nie jest jednak zalecany osobom cierpiącym na schorzenia wątroby ze względu na jego metabolizm w tym narządzie. Paracetamol znajdziemy w lekach jak Apap, Panadol czy Megapar.
O czym warto pamiętać?
Walcząc z gorączką warto pamiętać o optymalnym nawodnieniu organizmu. Pod wpływem choroby bowiem organizm może wydalać nadmierne ilości płynów. Można także zadbać o odpowiednią suplementację witaminami, a także elektrolity jeśli w przebiegu choroby doszło do wymiotów czy biegunki. Leki przeciwgorączkowe dostępne są w wielu formach. Najszybciej działają czopki, za to dzieciom najbardziej poleca się podawanie syropów (ze względu na ich słodki smak). Kiedy nie możemy uporać się z długotrwałą bądź ostrą gorączką nie zwiększajmy sami dawek przyjmowanych leków - w tym wypadku należy skontaktować się z lekarzem.