Witaminy i minerały
Organizm człowieka dla prawidłowego funkcjonowania potrzebuje wielu składników odżywczych. Należą do nich również witaminy i minerały, których nie jest w stanie sam wyprodukować. Witaminy: A, D, E ,K rozpuszczalne są w tłuszczach, mają zdolność magazynowania, można więc je przedawkować. Witamina C oraz grupa witamin B rozpuszczają się w wodzie, są wydalane i muszą być stale uzupełniane, podobnie jak minerały. Ich nadmiar lub niedobór prowadzą do zaburzeń oraz chorób. Zachęcamy do wyboru w odpowiedniej dla siebie formie, zgodnie z zapotrzebowaniem organizmu.
Dzisiejsze czasy stawiają przed nami liczne wyzwania, a zobowiązania zawodowe i obciążający tryb życia mogą powodować przewlekły stres, przemęczenie oraz obniżony nastrój. Oprócz dbania o kondycję duchową niezwykle ważna jest także aktywność fizyczna oraz odpowiednio zbilansowana dieta. Niestety nie zawsze mamy dostęp do potrzebnych nam mikro oraz makroelementów, albo też unikamy spożywania określonych grup pokarmów. Z pomocą przychodzi szeroka oferta witamin i minerałów dostępnych zarówno pojedyńczo jak i w formie mieszanek występujących w suplementach diety.
Witaminy
Najbardziej podstawowy podział witamin rozdziela je na rozpuszczalne w tłuszczach witaminy A, D, E oraz K oraz pozostałe, rozpuszczalne w wodzie, do których należą m.in witamina C oraz witaminy z grupy B. Warto o tym pamiętać, gdyż magazynowane w naszym organizmie witaminy rozpuszczalne w tłuszczach można przedawkować, natomiast te rozpuszczalne w wodzie najczęściej wydalane są z moczem. Jakimi witaminami się suplementować? To indywidualna sprawa każdego z nas, która zależy od wieku, płci oraz przede wszystkim rodzaju dostarczanych w diecie pokarmów. Najlepiej więc zasięgnąć porady lekarza rodzinnego bądź też dietetyka. Witamina A zwana także retinolem odpowiada głównie za prawidłowe widzenie, szczególnie po zmroku. Jej niedobór może skutkować kurzą ślepotą. Oprócz tego ma też właściwości antyoksydacyjne co chroni przed chorobami nowotworowymi. Bierze także udział w licznych procesach metabolicznych zachodzących w organizmie utrzymując m.in. odpowiednią strukturę białek. Antyutleniające właściwości ma także witamina C. Ta niezwykła witamina zwana kwasem askorbinowym wzmacnia odporność organizmu, a także utrzymuje odpowiednią kondycję błon śluzowych. Objawy takie jak większa podatność na zmęczenie, krwawienia z dziąseł czy bóle stawów mogą wskazywać, że brakuje nam właśnie witaminy C.Szczególnie zagrożone są osoby pracujące fizycznie, kobiety w ciąży oraz osoby starsze. W środkowoeuropejskich warunkach klimatycznych lekarze bardzo często zalecają przyjmowanie preparatów zawierających witaminę D3. Dopiero niedawno odkryto jak ważny jest to związek w naszym organizmie. Witamina D3 kontroluje gospodarkę wapniowo-fosforanową co przekłada się na odpowiednią strukturę kości. Jest szczególnie istotna podczas dojrzewania dzieci chroniąc je przed krzywicą. Nad włączeniem jej do diety powinny zastanowić się kobiety po okresie menopauzy, aby uchronić szkielet przed utratą gęstości w przebiegu osteoporozy. Witamina D3 jest syntetyzowana z 7-dehydrocholesterolu pod wpływem promieni słonecznych. Dlatego objawy jej niedoboru występują najczęściej w okresie jesienno-zimowym, kiedy to w naszym kraju ilość docierającego światła znacznie maleje. Oprócz wymienionych wyżej zaburzeń strukturalnych układu kostnego na brak witaminy D3 mogą wskazywać także: nadmierne pocenie się, uczucie ciągłego zmęczenia, bóle głowy i brzucha oraz zwiększone oddawanie moczu. Aby zapewnić prawidłowy przebieg procesu krzepnięcia krwi warto włączyć do diety suplementy zawierające witaminę K. Ten związek jest niezbędny do syntezy czynników krzepnięcia, w szczególności protrombiny. Jest podawany także noworodkom, aby zapobiec skazom krwotocznym. Osoby cierpiące na zaburzenia krzepnięcia oraz trudno gojące się rany mogą wspomóc się produktami zawierającymi witaminę K. Suplementy z witaminami B zawierają najczęściej większość związków należących do tego podziału. Najczęściej sięgają po nie osoby z zaburzeniami trawienia i trudnościami gastrycznymi co może być skutkami nadużywania kawy oraz alkoholu. Przyjmowanie preparatów zawierających witaminy z grupy B skutkuje poprawą samopoczucia. Niedobór witamin B11 oraz B12 może prowadzić do groźnej niedokrwistości megaloblastycznej. Warto wiedzieć, że obecność żelaza w diecie wzmaga wchłanialność tych dwóch związków. Równie ważna jest tiamina czyli witamina B1. Tiamina jest niezbędna do zachodzenia wielu szlaków metabolicznych. Bierze udział w reakcjach utleniania oraz redukcji. Ludzki organizm nie jest w stanie jej wytworzyć, dlatego musi być dostarczana egzogennie. Objawy niedoboru są niespecyficzne, ale mogą prowadzić do ciężkich powikłań takich jak choroba beri-beri.
Minerały
Oprócz witamin równie ważna jest suplementacja mikro i makroelementami. Szczególnie popularny jest magnez, zwłaszcza wśród osób prowadzących aktywny tryb życia. Odpowiednia ilość magnezu chroni przed bolesnymi skurczami mięśni, wspomaga pracę układu nerwowego oraz zwiększa odporność na zmęczenie dlatego wybiera go coraz większa rzesza sportowców. Magnez zadba także o odpowiednią, miarową pracę serca. Ma też korzystny wpływ na odpowiednią strukturę kości co może chronić przed kontuzjami powstałymi np. w trakcie biegania. Preparaty magnezu najczęściej łączone są z witaminą B6. Kobiety w okresie rozrodczym oraz osoby na diecie wegańskiej powinny zastanowić się nad dodaniem do swojej diety suplementów zawierających żelazo. Ten pierwiastek jest niezbędny do przenoszenia krwi przez erytrocyty w układzie krwionośnym, a jego utrata podczas miesiączkowania może prowadzić do anemii, która charakteryzuje się bladością skóry, ogólnym osłabieniem i łamliwością włosów. O odpowiednią strukturę włosów i paznokci zadba także cynk. Oprócz tego pomoże w problemach z koncentracją oraz ułatwi gojenie się ran. Suplementacja tym mikroelementem jest powszechna, gdyż trudno go naturalnie spotkać w żywności. Cynk należy przyjmować w trakcie posiłku tak aby zwiększyć jego wchłanianie w przewodzie pokarmowym. Osobom w podeszłym wieku, cierpiącym na nadciśnienie tętnicze czy zaburzenia pracy serca poleca się produkty zawierające potas. Ten elektrolit jest niezbędny w procesie przekazywania informacji przez układ nerwowy, ponadto jest ważny w gospodarce kwasowo-zasadowej oraz wodno-elektrolitowej organizmu. Hipokalemia - czyli zbyt niska zawartość potasu w organizmie może prowadzić do obrzęków, nadciśnienia i przyspieszonej pracy serca, a także może skutkować drżeniem mięśniowym. Stężenie potasu we krwi powinno wynosić 3,5-5 mmol/l.