Przełyk Barretta - niepokojący skutek choroby refluksowej

Przełyk Barretta jest stanem, w którym w wyniku długotrwałego drażnienia przełyku kwaśną treścią żołądkową dochodzi do reorganizacji jego budowy. Schorzenie to określane jest jako stan przedrakowy i może mieć groźne konsekwencje. Szacuje się, że może dotyczyć około 2 % populacji. Jak zatem powstaje przełyk Barretta i czy istnieją środki zapobiegawcze? 

Choroba refluksowa przełyku - charakterystyka 

By omówić przełyk Barretta najpierw należy zrozumieć specyfikę choroby refluksowej przełyku. Jest ona często kojarzona przez pacjentów z charakterystycznym objawem określanym jako zgaga czyli uczucie palenia w okolicy śródpiersia. Symptom związany jest z patofizjologią choroby refluksowej. Wynika bowiem z podrażnienia błony śluzowej przełyku, która w przeciwieństwie do żołądka nie jest przystosowana do kwaśnego pH soków żołądkowych. No dobrze, ale skąd bierze się treść żołądkowa w przełyku? Zazwyczaj refluks spowodowany jest przez dysfunkcję dolnego zwieracza przełyku, który stanowi swoisty punkt graniczny między przełykiem, a żołądkiem. Inne przyczyny choroby refluksowej to m.in. opóźnione opróżnianie żołądka, otyłość czy też okres ciąży. 

Refluks przełyku - leczenie jest potrzebne

Choroba refluksowa przełyku nie zawsze daje objawy, a zdarza się również, że ich nasilenie jest na tyle rzadkie, że pacjenci ją ignorują. Niesłusznie, zaniedbanie takie może mieć przykre konsekwencje w przyszłości. W leczeniu refluksu ważne jest wyeliminowanie stanów bądź okoliczności, które go nasilają. Chorzy powinni jeść małe porcje posiłków, oraz unikać poziomego leżenia tuż po jedzeniu. Korzystna dla zdrowia jest również redukcja nadmiernej masy ciała. Niektóre źródła zalecają też rezygnację z alkoholu, napojów gazowanych i ograniczenie spożywania kawy. W leczeniu farmakologicznym główną grupą wykorzystywanych leków są inhibitory pompy protonowej, które prowadzą do podwyższenia wartości pH soku żołądkowego. Inne z zalecanych leków to środki zobojętniające kwas solny oraz leki prokinetyczne. 

Jakie mogą być powikłania choroby refluksowej przełyku?

Długotrwale nieleczony refluks przełyku może być przyczyną powikłań zdrowotnych. Wyróżnia się wśród nich zmniejszenie średnicy światła przełyku na skutek bliznowacenia oraz zwiększone ryzyko krwawień. W dzisiejszych artykule zapoznamy się jednak z innym charakterystycznym powikłaniem jakim jest przełyk Barretta.

Tak powstaje przełyk Barretta

O przełyku Barretta mówimy, kiedy to na skutek drażniącego działania kwasu solnego dochodzi do przebudowy ściany przełyku. Proces ten przebiega z wymianą komórek budujących poszczególne jego odcinki i nosi nazwę metaplazji. W jej efekcie fizjologiczne dla przełyku komórki nabłonka wielowarstwowego płaskiego zostają zastąpione przez nabłonek jednowarstwowy walcowaty. Możemy wyróżnić stany, które zwiększają ryzyko wystąpienia przełyku Barretta. Należą do nich: płeć męska, rasa biała, wiek powyżej 50 r.ż., otyłość, przepuklina rozworu przełykowego oraz obecność przełyku Barretta i/lub gruczolakoraka przełyku w wywiadzie u krewnego 1 stopnia. 

Rozpoznanie przełyku Barretta

Sama choroba refluksowa często daje objawy, które wpływają niekorzystnie na komfort życia. Mowa tu szczególnie o najbardziej charakterystycznym dla tej chorobie dyskomforcie zamostkowym określanym jako zgaga. Sam przełyk Barretta, jako powikłanie refluksu nie powoduje jednak specyficznych dolegliwości. Jego rozpoznanie możliwe jest tylko podczas badania endoskopowego (gastroskopii). Dlatego w przebiegu leczenia refluksu tak ważne jest stosowanie się do zaleceń dotyczących pobierania leków oraz poszerzanie diagnostyki w zależności od zaawansowania choroby. Badanie endoskopowe nie jest jednak zalecane rutynowo. Zaleca się je pacjentom, u których występują 3 lub więcej wymienionych wyżej czynników ryzyka. Warto dodać, że w przebiegu gastroskopii dochodzi również do pobrania wycinków przełyku, co umożliwia histologiczne rozpoznanie zmian. 

Przełyk Barretta - stan przedrakowy 

Wiemy zatem, że w przebiegu przełyku Barretta dochodzi do metaplazji komórek, które go wyściełają. Dlaczego jest to tak istotne? Jest to czynnik zwiększający ryzyko gruczołowego raka przełyku. Każdy rok trwania choroby zwiększa ryzyko zachorowania o ok. 0,5 %. Dlatego też przełyk Barretta określany jest jako stan przedrakowy. Kiedy dojdzie do rozpoznania przełyku Barretta niezbędna jest regularna kontrola endoskopowa zmian. Ich częstotliwość zależy od obecności dysplazji i ich rozległości. Niektóre rodzaje dysplazji, zwłaszcza te małego stopnia mają zdolność do samoistnego cofania się. 

Leczenie przełyku Barretta 

Przełyk Barretta leczy się stosując regularnie inhibitory pompy protonowej. Takie postępowanie ogranicza szkodliwość refluksu, jednak nie prowadzi do cofnięcia się zmian metaplastycznych. Istnieją również specjalistyczne zabiegi wykorzystywane w przebiegu tego schorzenia. U chorych o dużej dysplazji stosuje się resekcję nabłonka lub też wykorzystuje technikę ablacji. Takie postępowanie może skutkować zastąpieniem patologicznego na wysokości przełyku nabłonka walcowatego przez nabłonek wielowarstwowy płaski. 

Podsumowanie wiadomości 

Choroba refluksowa przełyku to powszechne schorzenie układu pokarmowego. Choć często bagatelizowana, może prowadzić do groźnych powikłań. Jednym z nich jest przełyk Barretta, czyli stan, w którym, dochodzi do zmiany organizacji nabłonka wyściełającego przełyk. Stan ten zwiększa ryzyko zachorowania na raka przełyku. Ważne jest zatem, by zwracać uwagę na stan swojego zdrowia. W przebiegu pojawiających się objawów choroby refluksowej takich jak zgaga, chrypka, trudności w połykaniu czy też ubytki szkliwa zębów odpowiednio wcześnie podjąć kroki diagnostyczne oraz zastosować się do leczenia zaproponowanego przez lekarza. Postępowanie takie pozwoli nam cieszyć się spokojem oraz zdrowiem przez długi czas.