AIDS - na czym polega, objawy, leczenie

Grafika: Pixel-Shot / Shutterstock

To zaawansowane stadium zakażenia wirusem HIV. Do rozpoznania AIDS dochodzi, gdy poziom limfocytów CD4 spada poniżej 200 komórek na mikrolitr krwi lub gdy pacjent doświadcza określonych infekcji oportunistycznych. Wykonanie testu na HIV w odpowiednim momencie pozwala wcześnie wykryć zakażenie i wdrożyć leczenie, co może zapobiec rozwojowi AIDS.

Czym jest AIDS?

AIDS (Acquired Immunodeficiency Syndrome) to zespół nabytego niedoboru odporności, który rozwija się w wyniku nieleczonego zakażenia wirusem HIV (Human Immunodeficiency Virus). Choroba ta charakteryzuje się poważnie osłabionym układem odpornościowym, co prowadzi do podatności na infekcje oportunistyczne i nowotwory.

Dowiedz się więcej o badaniach krwi >>

Różnica między HIV a AIDS

HIV to wirus, który atakuje komórki układu odpornościowego, głównie limfocyty CD4. Zakażenie HIV może przebiegać bezobjawowo przez wiele lat, podczas gdy wirus stopniowo niszczy układ odpornościowy. AIDS to natomiast ostatnie stadium tego zakażenia, kiedy organizm staje się wyjątkowo podatny na infekcje i inne poważne schorzenia.

Jak wirus HIV wpływa na organizm?

HIV wnika do komórek układu odpornościowego, głównie limfocytów CD4, i wykorzystuje je do replikacji. Z czasem liczba limfocytów spada, co osłabia zdolność organizmu do zwalczania infekcji. W miarę postępu choroby pojawia się ryzyko zakażeń, takich jak gruźlica, zapalenie płuc czy kandydoza.

Objawy AIDS

Wczesne objawy mogą być subtelne, ale z czasem pojawiają się poważne symptomy wskazujące na znaczne osłabienie organizmu.

Wczesne objawy zakażenia HIV

W początkowej fazie zakażenia HIV mogą wystąpić objawy grypopodobne, takie jak:

• gorączka;
• bóle mięśni i stawów;
• powiększenie węzłów chłonnych;
• wysypka;
• ból gardła.

Objawy te ustępują po kilku tygodniach, a zakażenie przechodzi w fazę bezobjawową, która może trwać latami.

Objawy zaawansowanego stadium AIDS

W miarę postępu choroby pojawiają się poważniejsze symptomy:

• ciężkie infekcje oportunistyczne (np. zapalenie płuc, gruźlica, toksoplazmoza);
• niewyjaśniona utrata masy ciała;
• przewlekła biegunka;
• nocne poty;
• trudno gojące się rany i zmiany skórne (np. mięsak Kaposiego).

Grafika: Pixel-Shot / Shutterstock

Jakie badania pozwalają na wykrycie HIV?

Wykrycie HIV wymaga wykonania odpowiednich testów diagnostycznych:

• Testy przesiewowe (ELISA) - pozwalają na wykrycie przeciwciał przeciwko HIV we krwi. Są to najczęściej stosowane testy w początkowej diagnostyce.
• Testy potwierdzające (Western Blot) - służą do potwierdzenia wyników testów przesiewowych.
• Testy szybkie - dostępne w placówkach medycznych i aptekach, dają wynik w ciągu kilkunastu minut.

Wczesne wykonanie testu na HIV jest kluczowe dla szybkiego rozpoczęcia leczenia i zapobiegania rozwojowi AIDS.

Leczenie AIDS

Leczenie AIDS opiera się na stosowaniu terapii antyretrowirusowej (ART), która hamuje replikację wirusa i chroni układ odpornościowy przed dalszym uszkodzeniem. ART obejmuje kombinację kilku leków, które trzeba przyjmować codziennie przez całe życie. Leczenie umożliwia pacjentom prowadzenie normalnego życia i znacząco zmniejsza ryzyko przeniesienia wirusa na inne osoby.

W przypadku infekcji oportunistycznych stosuje się leczenie objawowe, takie jak antybiotyki, leki przeciwgrzybicze czy przeciwwirusowe. Ważne jest również wspieranie pacjentów psychologicznie i edukowanie ich na temat radzenia sobie z chorobą.

Profilaktyka HIV/AIDS

Zapobieganie zakażeniu HIV obejmuje kilka kluczowych działań:

• unikanie ryzykownych zachowań, w tym stosowanie prezerwatyw podczas kontaktów seksualnych oraz unikanie wspólnego używania igieł.

• profilaktyka przedekspozycyjna (PrEP) - codzienne przyjmowanie leków przez osoby z grup ryzyka, co zmniejsza ryzyko zakażenia.

• profilaktyka poekspozycyjna (PEP) - krótkoterminowa terapia lekami antyretrowirusowymi rozpoczynana w ciągu 72 godzin od ekspozycji na wirusa.

• regularne testy na HIV, szczególnie ważne dla osób z grup podwyższonego ryzyka.

Edukacja społeczna i walka ze stygmatyzacją są również kluczowymi elementami profilaktyki HIV/AIDS.

FAQ (najczęściej zadawane pytania)

Czym różni się HIV od AIDS?

HIV to wirus, który atakuje układ odpornościowy, natomiast AIDS to zaawansowane stadium zakażenia wirusem HIV, gdy układ odpornościowy jest znacząco osłabiony.

Jak można się zakazić wirusem HIV?

HIV przenosi się przez kontakt z zakażoną krwią, nasieniem, wydzieliną z pochwy lub mlekiem matki. Najczęstsze drogi zakażenia to stosunki seksualne bez zabezpieczenia oraz używanie wspólnych igieł.

Czy test na HIV jest bolesny?

Nie, test na HIV polega zazwyczaj na pobraniu krwi lub zastosowaniu testu szybkiego, co jest procedurą bezbolesną.

Czy AIDS jest wyleczalne?

AIDS nie jest wyleczalne, ale stosowanie terapii antyretrowirusowej (ART) pozwala kontrolować chorobę i zapobiegać jej postępowi.

Jak szybko po ryzykownym kontakcie należy wykonać test na HIV?

Test na HIV można wykonać już po kilku dniach od ryzykownego kontaktu, ale dla pełnej wiarygodności wynik zaleca się powtórzenie po kilku tygodniach.

Czy można żyć normalnie z HIV?

Tak, dzięki odpowiedniemu leczeniu antyretrowirusowemu osoby żyjące z HIV mogą prowadzić normalne życie i uniknąć rozwoju AIDS.

Jakie badania są potrzebne do diagnozy HIV?

Podstawowe badania to test przesiewowy ELISA, potwierdzający Western Blot oraz testy szybkie dostępne w wielu placówkach medycznych.

Źródła

1. https://www.medistore.com.pl/a/zdrowie/wirus-hiv-drogi-zakazenia-objawy-i-leczenie-a-AIDS
2. https://www.medistore.com.pl/p/test-na-hiv
3. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/hiv-aids