Depresja w dobie koronawirusa

Eksperci są zgodni. Stan zdrowia psychicznego Polaków w przebiegu ostatnich miesięcy uległ radykalnemu pogorszeniu. Wpływ na to ma stale trwająca pandemia covid 19 i restrykcje wprowadzone na świecie w celu jej przeciwdziałania. Depresja i lęk jedne z najpowszechniej występujących dziś zaburzeń psychicznych, które prowadzi do znacznego pogorszenia komfortu codziennego życia. Jak je rozpoznać? Czy da się im skutecznie przeciwdziałać?

Zrozumienie depresji w życiu społecznym

Psychiatrzy to jedna z tych grup zawodowych, która w trakcie panującej pandemii ma pełne ręce roboty. Do przychodni oraz prywatnych gabinetów zgłasza się coraz większa liczba osób zmagających się z problemami natury psychicznej. Polacy coraz częściej przykładają wagę do stanu swojej kondycji emocjonalnej nie bagatelizując jej. Oprócz tego zrozumienie schorzeń psychicznych stale zmienia się. Jeszcze jakiś czas temu depresja była tematem wstydliwym, szczególnie dla mężczyzn. Dziś nawet panowie coraz częściej potrafią mówić o swoich emocjach oraz dzielić się nimi. Niestety nie jest to jeszcze reguła pomimo ocen psychiatrów, którzy stwierdzają, że w przebiegu swojego życia nawet 25 proc polskiej populacji może zmagać się z chorobą psychiczną. Pomocne w zrozumieniu problemu są ogólnokrajowe akcje promujące wiedzę na temat zdrowia psychicznego oraz debata publiczna na temat schorzeń umysłowych. Niezwykle ważne dla pacjentów oraz lekarzy stały się też dzieła popkulturowe jak filmy czy książki, które niejako odczarowały kontrowersyjne skojarzenia dotyczące terapii psychiatrycznej, psychiatrów, a nawet szpitali.

Częste objawy depresji

Nasze zdrowie obejmuje całość procesów fizycznych oraz psychicznych zachodzących w organizmie. Schorzenia somatyczne często dają jasne objawy pozwalające na precyzyjną diagnozę. Niestety zaburzenia psychiczne często są długo nie rozpoznawane pogłębiając się tym samym wraz z upływem czasu. Depresję możemy podejrzewać kiedy przez dłuższy czas towarzyszą nam symptomy jak spadek nastroju, utrata zainteresowań, które do tej pory napędzały nas do działania oraz utrata energii. Często objawem towarzyszącym jest lęk. Charakterystyczne dla depresji są także objawy dodatkowe: obniżona zdolność do koncentracji (skutkiem tego może być spadek efektywności podczas pracy), pogorszenie samooceny, zmniejszony apetyt, poczucie winy, a w skrajnych przypadkach nawet myśli samobójcze. Nie jest zatem tak, że chory zawsze jest smutny - jak przywykliśmy kojarzyć to z depresją. Osoba zdrowa musi poświęcić trochę wysiłku by zrozumieć tę chorującą. Jeśli nasza bliska osoba ma problemy w pracy, unika kontaktów społecznych, doskwiera jej przewlekły brak energii czy też zaniedbuje swój wygląd może to oznaczać, że mierzy się z depresją. Niekiedy zdarza się, że również, że początkiem pogorszenia stanu zdrowia pacjenta jest jakieś nagłe wydarzenie emocjonalne takie jak śmierć bliskiej osoby czy też odrzucenie przez partnera.

Jak pandemia covid 19 wpłynęła na nasze zdrowie psychiczne?

Narażenie na chorobę psychiczną znacząco zwiększyło się podczas trwającej epidemii. Nadal nie jesteśmy jeszcze w stanie dokładnie wyliczyć jak obecna sytuacja odbiła się na stanie polskich pacjentów. Lekarze dają jednak liczne sygnały, że chorzy zgłaszają się coraz częściej. Dlaczego tak się dzieje? Obecność koronawirusa w przestrzeni publicznej niesie za sobą wiele zmian w życiu społecznym. Dużo więcej czasu spędzamy w domu, także w ciągu dnia, a izolacja ogranicza nasze kontakty ze znajomymi i bliskimi. To właśnie brak tego kontaktu może być jednym z czynników skłaniających ku depresji. Ponadto towarzyszy nam stres związany z niepewnością - jeszcze rok czy dwa lata temu nikt nie byłby sobie w stanie wyobrazić sobie obecnej sytuacji na świecie. Poczucie niepewności dotyczy też osób zmagających się z trudnościami w zakresie rynku pracy, właścicieli firm oraz osób zatrudnionych na umowach na czas nieokreślony. W takiej sytuacji stan naszego zdrowia psychicznego czasem schodzi na dalszy plan. Pamiętajmy, że długotrwały stres działa niszcząco na organizm prowadząc do nadmiernego wydzielania kortyzolu. Ten związek steroidowy - zwany hormonem stresu - wydzielany jest fizjologicznie zgodnie z rytmem dobowym. Jego przewlekły nadmiar w organizmie może objawiać się podwyższonym ciśnieniem tętniczym, bezsennością czy zaburzeniami metabolizmu.

Sposoby na szczęśliwe życie?

Wielu chorobom da się skutecznie przeciwdziałać podejmując odpowiednie działania profilaktyczne. Niestety depresji nie zawsze da się zapobiec. Dotyczy to szczególnie endogennej postaci tej choroby - ten typ schorzenia nie jest wywołany przez czynniki zewnętrzne, a przez nieprawidłowe funkcjonowanie mózgu objawiające się zmniejszonym poziomem neuroprzekaźnika - serotoniny. Jest to spowodowane głównie uwarunkowaniami genetycznymi. Taka sytuacja wymusza leczenie farmakologiczne prowadzone przez psychiatrę. W przypadku kiedy nasza choroba ma podłoże zewnętrzne możemy podjąć jednak różne kroki, które ograniczą ryzyko zachorowania.

Zdrowie psychiczne jest powiązane ze stanem naszej sprawności fizycznej. W czasie pandemii covid 19 nie zawsze możemy uprawiać ulubiony sport, ze względu na ograniczenia funkcjonowania nałożone na siłownie, kluby fitness czy baseny. Warto jednak dbać o siebie prowadząc regularny trening. Wiele ćwiczeń możemy wykonywać w domu nawet podczas izolacji - popularna stała się ostatnio zwłaszcza joga. W obecnej sytuacji mamy też mniej do czynienia z naturą - warto zatem pobiegać czy wybrać się na długi spacer do lasu. Wyniki badań współczesnej neurologii wskazują na to, że samo przebywanie w lesie korzystnie wpływa na kondycję ludzkiego zdrowia psychicznego. W celu profilaktyki stanu zdrowia warto także złapać trochę promieni słońca. Witamina D3 syntetyzowana pod wpływem promieniowania UV nie tylko korzystnie wpływa na gospodarkę wapniowo-fosforanową oraz odporność, ale także poprawia nastrój. Witaminę tę możemy suplementować - na jej niedobory w Polsce cierpimy szczególnie w okresie jesienno-zimowym.

Każdy z nas potrzebuje bliskich osób, od których może oczekiwać pomocy, wsparcia i opieki. Niestety w czasie pandemii nie zawsze istnieje możliwość bezpiecznego spotkania - dotyczy to zwłaszcza osób, które mieszkają daleko od nas. Mamy na to jednak wpływ. Z dnia na dzień znacznie popularniejsze stały się bowiem komunikatory pozwalające na przeprowadzanie rozmów wideo online. Co ważne znacznie częściej korzystają z nich także lekarze w poradni zdrowia psychicznego, co pozwala w obecnej sytuacji odbyć bezpieczną i komfortową dla pacjenta e-wizytę bez narażenia na kontakt z koronawirusem.

Jak walczyć z lękiem oraz stresem?

Nasza podatność na lęk i stres to sprawa indywidualna. Stany te mogą towarzyszyć również depresji. Nasze obawy w obliczu pandemii covid 19 związane są ze stanem zdrowia bliskich, mamy też więcej wątpliwości oraz refleksji życiowych. Konieczne jest, aby w czasie kryzysu zwrócić się do odpowiedniej osoby. Nie bójmy się zatem skorzystać z pomocy. Precyzyjną i skuteczną pomoc zapewni oczywiście wizyta u lekarza specjalisty. Pomocna może być także zmiana stylu życia ograniczająca nastawianie nas na stres oraz lęk. Pamiętajmy, że nawet przebywając w domu możemy realizować wiele zainteresowań - dobrym pomysłem może być wieczór z ciekawą książką czy też nauka gotowania, a więc procesy twórcze. Unikajmy jednak używek - szczególnie alkohol, pozornie dający relaks i odprężenie wykazuje silne działanie depresyjne niekorzystnie wpływając na zdrowie psychiczne. Zamiast tego możemy sięgnąć po popularne zioła na uspokojenie o łagodnym działaniu - popularna jest np. melisa lekarska. czy też chmiel zwyczajny, który dodatkowo ułatwia zasypianie. Oczywiście produkty te nie są lekami, a jedynie środkami profilaktyki.

Zadbaj o siebie już dziś

Wszystko wskazuje na to, że covid 19 będzie nam towarzyszył jeszcze przez długi czas. Podczas trwającej epidemii nadal będziemy obserwować zwiększoną ilość osób walczących z depresją oraz wymagających opieki psychiatrycznej. Osoby takie powinny być objęte całościową terapią przez specjalistę. Pamiętajmy jednak, że obecna sytuacja może rzutować również na nasze zdrowie psychiczne. By o nie zadbać przeanalizujmy nasze zachowanie, efektywność pracy nawyki czy też ogólny poziom szczęśliwości tak, aby odpowiednio wcześnie podjąć właściwe kroki.