Działanie przeciwzapalne maślanu sodu w leczeniu chorób jelit

Kwas masłowy to krótkołańcuchowy kwas tłuszczowy (SCFA), który powstaje w wyniku fermentacji błonnika przez bakterie jelitowe. Jest niezwykle ważny dla zdrowia jelit, wspomaga regenerację komórek nabłonka jelitowego, regulację układu odpornościowego oraz utrzymanie szczelności bariery jelitowej. Ma szczególne znaczenie w chorobach zapalnych, takich jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego i choroba Leśniowskiego-Crohna, ze względu m.in. na funkcje przeciwzapalne [2]. Kwas masłowy wspiera zdrową mikroflorę jelit. Promuje wzrost pożytecznych bakterii, takich jak Lactobacillus i Bifidobacterium, oraz zmniejsza ryzyko infekcji wywołanych przez patogeny oportunistyczne. Dodatkowo kwas masłowy zwiększa wytwarzanie białek z rodziny mucyn, wzmacnia szczelność bariery jelitowej i zmniejsza stan zapalny, co jest korzystne dla osób z chorobami zapalnymi jelit [3].

Przeciwzapalne właściwości kwasu masłowego i jego wpływ na mikroflorę jelitową 

Kwas masłowy wykazuje działanie przeciwzapalne, między innymi poprzez zmniejszenie poziomu cytokin prozapalnych, takich jak interleukina 6 (IL-6) oraz czynnik martwicy nowotworów alfa (TNF-α). Cytokiny prozapalne odgrywają kluczową rolę w indukowaniu i podtrzymywaniu stanu zapalnego, co sprawia, że ich redukcja jest istotna w kontrolowaniu odpowiedzi zapalnej organizmu [1]. Badania laboratoryjne wykazały, że suplementacja kwasem masłowym może znacząco zmniejszać objawy zapalne w jelitach, poprawiając odpowiedź immunologiczną organizmu oraz wzmacniając barierę jelitową [2][4]. 

Czy stosować kwas masłowy w terapii dietetycznej? 

W kontekście dietoterapii kwas masłowy jest stosowany w postaci soli sodowej – maślanu sodu. Należy zwracać uwagę na formę maślanu (czy jest mikrootoczkowany, czy występuje w postaci krystalicznej), czy posiada udowodnione badaniami działanie na zaburzenia pracy jelit. Na rynku dostępne są maślany w postaci suplementów lub żywności specjalnego przeznaczenia medycznego. Należy zwracać uwagę na formę występowania maślanu, gdyż nie każda forma umożliwia jego bezpośrednie dostarczenie do jelit, gdzie jest najlepiej przyswajany przez komórki nabłonka. Na przykład, w badaniach klinicznych stosowano doustnie 1,5 g maślanu sodu MSB® zawartego w produkcie Intesta® Max, co wykazało pozytywne efekty w redukcji stanów zapalnych oraz wspierało regenerację nabłonka jelitowego u pacjentów z chorobami zapalnymi jelit i cukrzycą typu 2 [5]. 

Kwas masłowy jest także stosowany w połączeniu z innymi składnikami wspierającymi zdrowie jelit, takimi jak błonnik prebiotyczny, który stymuluje wzrost korzystnych bakterii jelitowych. Takie synergiczne podejście pozwala na skuteczniejsze wspieranie zdrowia jelit i minimalizowanie objawów związanych z przewlekłymi stanami zapalnymi.

Dlaczego warto rozważyć suplementację kwasem masłowym? 

Ze względu na swoje działanie przeciwzapalne, regeneracyjne oraz ochronne, maślan sodu może być cennym elementem wsparcia dietetycznego, zwłaszcza dla osób z przewlekłymi chorobami jelit, takimi jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego czy choroba Leśniowskiego-Crohna. Nowoczesne suplementy w formie mikrootoczkowanej zapewniają kontrolowane uwalnianie maślanu sodu w jelicie grubym, co umożliwia lepszą absorpcję i pełne wykorzystanie jego właściwości. 

Regularna suplementacja maślanem może także przyczynić się do zmniejszenia częstości nawrotów choroby oraz do poprawy komfortu życia pacjentów, wspierając zarówno regenerację błony śluzowej, jak i ogólną odporność organizmu.

Bibliografia: 

1. Banasiewicz T. i inni; Kliniczne aspekty zastosowania kwasu masłowego w postępowaniu dietetycznym w chorobach jelit; Przegląd Gastroenterologiczny 2010; 5 (6): 329 - 334. 

1. Kotunia A. i inni; Kwas masłowy w przewodzie pokarmowym; Przegląd Gastroenterologiczny 2010; 5 (3): 117–122. 

1. Banasiewicz T. i inni; Kwas masłowy w zapaleniach jelit; Przegląd Gastroenterologiczny 2010; 5 (5): 251–257. 

1. Skrzydło - Radomska B.; Kwas masłowy – zastosowanie w praktyce klinicznej; Lekarz POZ 2019; 1: 67-74. 

1. Panufnik P. et al.: Effect of Butyrate on GI signs, SIBO, and Diabetes Control—Randomized, Placebo-Controlled Study in Patients with Type 2 Diabetes. Diabetes 2024;73(Supplement_1):610-P. 10.2337/db24-610-P.