Delirium - przyczyny, objawy, leczenie i profilaktyka

I. Wprowadzenie

A. Definicja delirium

Delirium, znane również jako zespół splątania, to stan zaburzenia świadomości, który charakteryzuje się nagłym i krótkotrwałym pogorszeniem funkcji poznawczych. Osoby cierpiące na delirium często mają trudności z koncentracją, myśleniem i orientacją. Mogą również doświadczać halucynacji, dezorientacji czasowej i przestrzennej, a także zaburzeń snu.

B. Występowanie i częstość występowania

Delirium jest powszechnym problemem wśród pacjentów hospitalizowanych, zwłaszcza osób starszych. Szacuje się, że od 10% do 30% pacjentów w szpitalach doświadcza delirium w trakcie swojego pobytu. U osób starszych, zwłaszcza tych z chorobami przewlekłymi, częstość występowania delirium może sięgać nawet 50%.

C. Skutki delirium dla pacjenta

Delirium ma poważne konsekwencje dla pacjentów. Może prowadzić do przedłużonego pobytu w szpitalu, zwiększonego ryzyka powikłań, takich jak zakażenia, upadki i urazy. Osoby cierpiące na delirium mają również większe ryzyko zgonu w porównaniu do pacjentów bez tego zaburzenia. Ponadto, delirium może prowadzić do trwałego upośledzenia funkcji poznawczych, które mogą utrzymywać się nawet po ustąpieniu samego delirium.

II. Objawy i symptomy delirium

A. Zmiany w świadomości

Jednym z głównych objawów delirium jest zmiana w poziomie świadomości. Pacjenci mogą być zamroczeni, dezorientowani lub niezdolni do skupienia uwagi. Mogą również doświadczać fluktuacji w poziomie świadomości, co oznacza, że ich stan może się pogorszać i poprawiać w ciągu dnia.

B. Zaburzenia percepcji

Osoby cierpiące na delirium często doświadczają zaburzeń percepcji. Mogą widzieć, słyszeć lub czuć rzeczy, które nie istnieją. Halucynacje są częstym objawem delirium i mogą być przerażające dla pacjenta.

C. Zaburzenia myślenia

Delirium wpływa również na funkcje poznawcze, takie jak myślenie, pamięć i zdolność do logicznego rozumowania. Pacjenci mogą mieć trudności z koncentracją, zapamiętywaniem informacji i wykonywaniem prostych zadań. Mogą również mieć trudności z formułowaniem logicznych zdań i utrzymaniem spójnej wypowiedzi.

D. Zaburzenia zachowania

Zmiany zachowania są częstym objawem delirium. Pacjenci mogą być pobudzeni, agresywni lub nadmiernie pobudzeni. Mogą również wykazywać nieodpowiednie zachowanie, takie jak chodzenie wokół pokoju, wyrywanie kroplówek lub próby ucieczki.

E. Inne objawy

Inne objawy delirium mogą obejmować zaburzenia snu, takie jak bezsenność lub senność w ciągu dnia, niepokój, drżenie rąk, utratę apetytu i utratę masy ciała.

III. Przyczyny delirium

A. Choroby somatyczne

Delirium może być spowodowane różnymi chorobami somatycznymi, takimi jak infekcje, choroby układu oddechowego, choroby serca, niewydolność nerek, zaburzenia elektrolitowe i niedobory witaminowe. W przypadku pacjentów hospitalizowanych, częstość występowania delirium jest szczególnie wysoka w przypadku pacjentów z ciężkimi chorobami somatycznymi.

B. Stany metaboliczne

Niektóre stany metaboliczne, takie jak hipoglikemia, hiponatremia, hipokalcemia i zaburzenia funkcji tarczycy, mogą również prowadzić do wystąpienia delirium. Zaburzenia metaboliczne mogą wpływać na funkcjonowanie mózgu i prowadzić do zaburzeń świadomości.

C. Użycie substancji psychoaktywnych

Użycie substancji psychoaktywnych, takich jak alkohol, narkotyki, leki przeciwbólowe i leki uspokajające, może prowadzić do wystąpienia delirium. Substancje te mogą wpływać na funkcjonowanie mózgu i zaburzać równowagę chemiczną organizmu.

D. Inne czynniki

Inne czynniki, takie jak urazy głowy, operacje, stres, zmiany środowiskowe, izolacja społeczna i nieprawidłowe leczenie farmakologiczne, mogą również przyczyniać się do wystąpienia delirium.

IV. Diagnostyka delirium

A. Wywiad z pacjentem i rodziną

Podstawowym narzędziem diagnostycznym w przypadku delirium jest dokładny wywiad z pacjentem i jego rodziną. Ważne jest zidentyfikowanie wszelkich czynników ryzyka, takich jak choroby somatyczne, stosowanie leków, nadużywanie substancji psychoaktywnych i zmiany środowiskowe.

B. Badanie neurologiczne

Badanie neurologiczne może pomóc w identyfikacji ewentualnych deficytów neurologicznych, takich jak zaburzenia równowagi, drżenie rąk i zaburzenia mowy. Badanie neurologiczne może również pomóc w wykluczeniu innych przyczyn zaburzeń świadomości.

C. Badania laboratoryjne

Badania laboratoryjne, takie jak morfologia krwi, elektrolity, poziom glukozy, funkcja nerek i wątroby, mogą pomóc w identyfikacji ewentualnych zaburzeń metabolicznych lub somatycznych, które mogą przyczyniać się do wystąpienia delirium.

D. Badania obrazowe

W niektórych przypadkach, jeśli istnieje podejrzenie organicznej przyczyny delirium, takiej jak guz mózgu, udar lub krwotok, mogą być zalecane badania obrazowe, takie jak tomografia komputerowa (TK) lub rezonans magnetyczny (MRI).

V. Leczenie delirium

A. Leczenie przyczynowe

Podstawowym celem leczenia delirium jest identyfikacja i leczenie przyczyny tego stanu. Jeśli delirium jest spowodowane chorobą somatyczną, konieczne może być leczenie tej choroby. Jeśli delirium jest spowodowane stosowaniem leków, konieczne może być zmniejszenie dawki lub zmiana leków.

B. Farmakoterapia

W niektórych przypadkach, zwłaszcza gdy delirium jest nasilone i powoduje znaczne cierpienie pacjenta, może być konieczne zastosowanie farmakoterapii. Leki przeciwpsychotyczne, takie jak haloperidol, mogą być stosowane w celu złagodzenia objawów delirium.

C. Terapia wspomagająca

Terapia wspomagająca, takie jak terapia zajęciowa, terapia muzyczna i terapia sensoryczna, może być pomocna w łagodzeniu objawów delirium i poprawie samopoczucia pacjenta.

D. Opieka pielęgniarska

Opieka pielęgniarska odgrywa kluczową rolę w leczeniu delirium. Pielęgniarki powinny monitorować stan pacjenta, zapewniać mu bezpieczne i spokojne środowisko, pomagać w utrzymaniu higieny osobistej i wspierać pacjenta emocjonalnie.

VI. Profilaktyka delirium

A. Edukacja pacjenta i rodziny

Edukacja pacjenta i jego rodziny na temat delirium jest kluczowa w profilaktyce tego zaburzenia. Pacjenci i ich rodziny powinni być świadomi czynników ryzyka delirium i wiedzieć, jakie kroki podjąć w celu minimalizacji ryzyka jego wystąpienia.

B. Optymalizacja środowiska pacjenta

Optymalizacja środowiska pacjenta może pomóc w zapobieganiu delirium. Ważne jest zapewnienie pacjentowi odpowiedniego oświetlenia, odpowiedniego poziomu hałasu, regularnego snu i odpoczynku, a także minimalizowanie stresujących sytuacji.

C. Monitorowanie stanu pacjenta

Regularne monitorowanie stanu pacjenta, w tym ocena poziomu świadomości, funkcji poznawczych i zachowania, może pomóc w wczesnym wykryciu delirium i podjęciu odpowiednich działań.

VII. Powikłania delirium

A. Upośledzenie funkcji poznawczych

Delirium może prowadzić do trwałego upośledzenia funkcji poznawczych, zwłaszcza u osób starszych. Osoby, które doświadczyły delirium, mogą mieć trudności z pamięcią, koncentracją i logicznym myśleniem nawet po ustąpieniu samego delirium.

B. Zwiększone ryzyko zgonu

Osoby cierpiące na delirium mają zwiększone ryzyko zgonu w porównaniu do pacjentów bez tego zaburzenia. Delirium może prowadzić do powikłań, takich jak zakażenia, upadki i urazy, które mogą być śmiertelne.

C. Inne powikłania

Inne powikłania delirium mogą obejmować przedłużony pobyt w szpitalu, zwiększone ryzyko powikłań pooperacyjnych, trudności w rehabilitacji i pogorszenie jakości życia.