Witamina A

Witamina A – klucz do zdrowej skóry, wzroku i odporności

Witamina A to jedna z najważniejszych witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Składa się z kilku związków chemicznych, w tym retinoidów (np. retinol, retinal, palmitynian retinolu) oraz prowitamina A w postaci beta-karoten, należącego do grupy karotenoidów. Jej forma witaminy występuje zarówno w produktach pochodzenia zwierzęcego, jak i w warzywach oraz owocach pochodzenia roślinnego.

Witamina A – właściwości i rola w organizmie

Witamina A odpowiada za wiele procesów w ciele człowieka – od utrzymania dobrego stanu skóry, poprzez ochronę błony śluzowe, aż po wspieranie układu odpornościowego. Pełni kluczową funkcję w prawidłowym widzeniu, zwłaszcza w nocy, zapobiegając takim problemom jak kurza ślepota czy złe widzenie po zmierzchu.
Wspomaga również procesy regeneracyjne włókien kolagenowych, co wpływa na jędrność skóry i ogranicza przebarwienia. Witamina A ma działanie antyoksydacyjne, pomagając chronić komórki przed uszkodzeniami powodowanymi przez promieniowanie UV i inne czynniki środowiskowe. Jej odpowiedni poziom zmniejsza podatność na infekcje.

Objawy niedoboru witaminy A

Niedobór witaminy może prowadzić do wielu problemów zdrowotnych. Objawy niedoboru witaminy obejmują m.in. suchość oczu, łamliwość włosów, pogorszenie kondycji włosów i paznokci, spadek odporności czy łamliwość włosów.
Przy niedoborze mogą pojawić się również zaburzenia widzenia, suchość błony śluzowe, a nawet uszkodzenia siatkówki oka i plamki żółtej. Występuje u osób odżywiających się w sposób odbiegający od zbilansowanej diety. Niedobór ten może nasilać rozwój wad wzroku i zwiększać ryzyko wad wrodzonych u kobiet w ciąży, co ma wpływ na płód i zarodek.

Źródła witaminy A w diecie

Naturalne źródło witaminy A to przede wszystkim produkty pochodzenia zwierzęcego, takie jak wątroba, masło, żółtka jaj czy tłuste ryby. Z kolei prowitamina A w postaci beta-karoten znajduje się w warzywach i owocach pochodzenia roślinnego, np. marchew, dynia, brokuły, morela czy brzoskwinia. Aby organizm mógł efektywnie wchłaniać tę witaminę, niezbędna jest obecność tłuszcze w posiłku.

Witamina A w tabletkach i suplementacja

Jeśli wraz z dietą nie dostarczasz odpowiednich ilościach witaminy A, pomocna może być suplementacja. W aptece znajdziesz witamina A w tabletkach lub kapsułkach – często w formie preparatów zawierających zarówno retinol, jak i prowitamina A.
Należy jednak pamiętać, że nadmiar witaminy jest szkodliwy – hiperwitaminoza jest szczególnie niebezpieczna dla kobiet w ciąży i może powodować wad wrodzonych u dziecka. Witamina A przyjmowana w zbyt dużych dawkach może zaburzać pracę układu pokarmowego, powodować bóle głowy, nudności, a także negatywnie wpływać na wątrobę i tkance tłuszczowej, gdzie jest magazynowana. Dlatego łatwo można ją przedawkować, zwłaszcza w przypadku stosowania preparatów i stosowania zewnętrznego kosmetyków z retinoidami.

Zapotrzebowanie na witaminę A

Dzienne zapotrzebowanie na witaminę A wyraża się w mikrogramach (mcg). Wartość ta witaminy A zależy od wieku, płci oraz stanu fizjologicznego (np. ciąża, karmienie piersią). Zapewnienie odpowiedniej podaży tej witaminy wraz z dietą wspiera prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu, zdrowie skóry i zdrowia oczu.